tags:
2 reacties

Gemeente doet zaken met dubieuze zorgaanbieder

door Siem Eikelenboom
3 september 2018om 18:28u

Het goede nieuws is dat er geen zorggeld lijkt weg te stromen naar het kantoor. Stichting Vitaal Wonen huist in een onooglijk pandje op een wat vervallen bedrijfsterrein op de grens van Amersfoort en Hoevelaken. De huurprijs bedraagt nog geen 40.000 euro op jaarbasis. Goed nieuws is ook dat bestuurder Ayfer Ertürk geen graaier lijkt: in 2017 verdiende ze als bestuurder maar 8.000 euro. Maar voor de rest vindt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) de gang van zaken bij de Amersfoortse zorginstelling zo ernstig dat deze per direct de patiënten moet overdragen aan een andere zorgaanbieder. Het is duidelijk: bij Stichting Vitaal Zorg is het een zootje.




Het is een stuk niemandsland tussen Amersfoort en Hoevelaken. Het begin van de Nijkerkerstraat behoort nog net tot het grondgebied van Amersfoort. Een gebouwencomplex dat tegen Amersfoort aanleunt herbergt een coffeeshop en twee restaurants. Een daarvan met de naam Tirol staat al enige tijd leeg. Daar tegenover staat garage Euromaster. Links van de garage een rijtje bedrijfspanden. In een daarvan heeft jarenlang een zonnestudio gezeten. Inmiddels zit daar een kapsalon. Op 6B huist de Stichting Vitaal Wonen. Het pand bevat geen naambord of wat dan ook. Op het raam staan de letters ‘Dagbesteding’ met daaronder een telefoonnummer. Op een blauwe deur hangt een Nederlandse en een Turkse tekst waaruit blijkt dat woensdag tussen 9:30 en 16:30 uur spreekuur is. Links van de deur staat een groene kliko, met daarvoor een witte emmer met peuken. Boven de deur een bewakingscamera die alles in de gaten moet houden. Kennelijk werkt dat. Als ik op een donderdagavond foto’s sta te nemen voor het pand, komt er na enige tijd een grijze auto aanrijden die zich pal voor de deur posteert. De chauffeur stapt niet uit.


IGJ heeft Stichting Vitaal Wonen al langer in het oog. Opgericht eind 2013, begint deze kleine Amersfoortse instelling onder de naam AWBZ 4 You op 1 januari 2015 met het aanbieden van zorg aan cliënten thuis. Omdat het een nieuwe club is, komt IGJ langs voor een bezoek. Dat vindt plaats op 6 juli 2015. Een kleine week later al keren de inspecteurs terug. Ditmaal om ook cliëntendossiers in te kijken.

AWBZ 4 You levert op dat moment persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding, huishoudelijke hulp en dagbesteding aan twaalf mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking. Veel clienten hebben psychiatrische klachten. De zorgaanbieder heeft twee mensen in dienst die zorg leveren. Maar van die twee is er een ongeschoold. De ander mag alleen helpen. Voor de rest werkt AWBZ 4 You met vier zzp’ ers, maar de inspecteurs komen er niet achter wat hun opleidingsniveau is. 

AWBZ 4 You heeft op dat moment nog geen contract met de gemeente Amersfoort. Wel deelt de bestuurder de inspecteurs mee dat ze wil gaan mee doen aan een aanbestedingsprocedure. Sinds kort hebben gemeenten de taak om te zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Dat is vastgelegd in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Zo moet ook de gemeente Amersfoort zorgen dat er geld is voor begeleiding en dagbesteding, dat er ondersteuning is om mantelzorgers te ontlasten en dat er beschermde woonplekken zijn voor mensen met een psychische stoornis.

In oktober 2015 plaats de IGJ een rapport van de twee bezoeken op zijn website. De conclusies zijn niet mals. Op alle door de inspectie onderzochte punten scoort AWBZ 4 You onvoldoende. De inspectie vindt het ronduit zorgelijk dat de zorgaanbieder geen zicht heeft op welke zorg de klanten nodig hebben en welke zorg het eigen personeel kan leveren. Uit de cliëntendossiers is bovendien niet op te maken hoe precies de zorg wordt verleend.

In de kasten van AWBZ 4 You vinden de inspecteurs een dossier van een zwakbegaafde client. Die heeft de bestuurder van een stichting met de naam Helping Hands gemachtigd om namens hem zijn persoonsgebondenbudget te beheren. Maar de volmacht is niet, zoals het hoort, opgemaakt door een notaris. En de bestuurder van die stichting Helping Hands is dezelfde als de bestuurder van AWBZ 4 You: Ayfer Ertürk. Zij krijgt van de inspecteurs te horen dat elke vorm van belangenverstrengeling en bevoordeling moet worden vermeden. 

En er zijn meer punten die de inspecteurs zorgen baren: AWBZ 4 You is geen lid van een brancheorganisatie en heeft geen raad van toezicht. Directeur Ertürk bepaalt en beslist alles. Er is niemand die haar op de vingers kijkt.

Tot slot ontdekken de inspecteurs dat AWBZ 4 You zijn taken deels laat uitvoeren door andere thuiszorgorganisaties met namen als Homecare Aynur, Fadim Thuiszorg, Thuiszorg Ayten, Eddafir Quality Care en Wens Zorg. Die laatste staat volgens de Kamer van Koophandel ook ingeschreven op het adres van AWBZ 4 You. ‘Het is de inspectie onduidelijk wat de verhoudingen zijn tussen beide organisaties. Er zijn geen schriftelijke afspraken over de kwaliteit van zorg tussen Stichting AWBZ 4 You en de onderaannemers’, concludeert IGJ in zijn rapport. Voor 5 oktober 2015 moet de zorgaanbieder de gang van zaken hebben verbeterd.


Op 10 november 2015 is er weer contact tussen de inspectie en directeur Ertürk. Wat dat gesprek heeft opgeleverd, staat te lezen in een nieuw IGJ-rapport van januari 2016. Samengevat: de inspecteurs zien zo weinig verbeteringen dat de inspectie besluit om het toezicht op AWBZ 4 You vanaf dit moment te laten uitvoeren door een ander onderdeel. Welk onderdeel dat is, kan of wil een woordvoerder van de inspectie op vragen van De Stadsbron in juli 2018 niet zeggen.

Zo kritisch als de inspectie is, zo kritiekloos is de gemeente Amersfoort. Eind 2015 heeft AWBZ 4 You een aanbestedingsprocedure van de gemeente gewonnen. Per 1 januari 2016 mag de aanbieder in het kader van de ambulante dienstverlening zorg verlenen aan clienten in de regio Amersfoort. De facturen mogen naar de gemeente worden gestuurd.

Hoe kan het dat de gemeente een opdracht gunt aan een zorgaanbieder die fors onder vuur ligt van de inspectie? De kritische rapporten van IGJ zijn openbaar. Kent de gemeente die rapporten eigenlijk? Ja, antwoordt een woordvoerder op 3 september 2018. In het kader van de toezicht op de uitvoering van de Wmo constateerde ook de gemeente dat bij AWBZ 4 You zaken moesten worden verbeterd. 'Daarna zijn meerdere inspecties en acties uitgevoerd', aldus de woordvoerder. Op de vraag waarom Amersfoort dan toch met deze zorgaanbieder in zee is gegaan, luidt het antwoord: 'Als er aanleiding is tot heronderzoek, krijgen aanbieders de gelegenheid verbetering te brengen in de tekortkomingen.' 


Op 9 oktober 2017 verandert AWBZ 4 You zijn naam in Stichting Vitaal Zorg. Tegen de inspecteurs zal bestuurder Ayfer Ertürk later zeggen dat ze de naam heeft gewijzigd op verzoek van haar klanten. Die vonden de naam AWBZ4 You te ingewikkeld. Hoe het ook zij: voordeel van die naamsverandering is dat AWBZ 4 You even van de radar van IGJ verdwijnt. Dat blijkt als De Stadsbron in de zomer van 2018 navraag doet bij de Inspectie.

Maar op 9 augustus 2018 komt IGJ, kennelijk gealarmeerd door vragen van De Stadsbron, weer langs. Dit keer onaangekondigd. De inspecteurs treffen in het kleine pand een administratief medewerker die flink aan het multi-tasken is: hij is bovendien planner, werkt in de huishoudelijke verzorging, verleent zorg en begeleidt clienten. De kwaliteitsmanager, de bestuurder en de maatschappelijk werker verzorgen ook de dagbesteding aan de clienten. Maar geen van die medewerkers heeft daarvoor een opleiding gevolgd. Bestuurder Ertürk volgt met haar 62 jaar wel een opleiding tot maatschappelijk werker. Dat is al iets.

Tegen de inspecteurs zegt Ertürk dat ze een overeenkomst heeft met de gemeente Amersfoort voor jeugdzorg, individuele begeleiding en ambulante zorg. Op dit moment heeft Vitaal Zorg zes cliënten die thuis zorg krijgen en zestien cliënten die dagbesteding krijgen in het kader van de Wmo, de wet waarvoor de gemeente Amersfoort verantwoordelijk is. Aysel Ertürk wil Vitaal Zorg de komende tijd laten groeien.

Maar dat vinden de inspecteurs van IGJ geen goed idee.

Integendeel.

Op 17 augustus 2018 valt door de brievenbus van Stichting Vitaal Zorg aan de Nijkerkerstraat een aangetekende brief. Afzender: IGJ. Vitaal Zorg krijgt een zogeheten aanwijzing. Dat betekent dat de inspectie hard ingrijpt. In de brief staat dat Ertürk de afgelopen jaren onvoldoende gekwalificeerd personeel heeft kunnen behouden en aantrekken om de kwaliteit te verbeteren. Anderhalve maand geleden heeft Vitaal Zorg weliswaar een contract gesloten met een uitzendbureau maar dat heeft niet geleid tot nieuwe zorgverleners. Ertürk smeekt de inspecteurs nog wel om de aanwijzing uit te stellen zodat ze meer tijd heeft om deskundig personeel aan te trekken, maar het geduld van de toezichthouder is op. Bij Vitaal Wonen is de zorg zo ondermaats dat dit leidt tot hoge risico’s voor de cliëntveiligheid. ‘Zo blijkt dat een onbekwame en onbevoegde administratief medewerker meerdere malen medicatie heeft toegediend aan clienten; schrijft IGJ.

Met het oog op het algemeen belang moet Vitaal Zorg binnen twee weken na 17 augustus de clienten die langdurige zorg nodig hebben, overdragen aan een zorgaanbieder die wel goede zorg levert. Nieuwe klanten mag Vitaal Zorg pas weer aannemen als de boel op orde is. De inspectie dreigt ook de kritische brief van 17 augustus openbaar te maken. Als Vitaal Wonen dat niet wil moet de stichting of bezwaar aantekenen bij de minister of naar de rechter te stappen.

Kennelijk onderneemt Vitaal Zorg geen van deze stappen. Op 24 augustus wordt de brief openbaar gemaakt.


Welke stappen heeft de gemeente Amersfoort intussen ondernomen? Geen, zo blijkt uit vragen van De Stadsbron. Op de lijst van zorgaanbieder waarmee Amersfoort een contract heeft, prijken de namen van zowel AWBZ 4 You en Stichting Vitaal Zorg. Hoe kan dat? Een woordvoerder laat weten: ‘Als een aanbieder onder een nieuwe naam zijn werkzaamheden voortzet en daarbij werkt aan de hand van de productcodes en het bankrekeningnummer die in de overeenkomst zijn vastgelegd, dan stuit facturering niet op problemen.’

Kan de gemeente zeggen hoeveel geld inmiddels is betaald aan AWBZ 4 You cq. Vitaal Zorg? Nee, antwoordt de woordvoerder. ‘De gemeente heeft met de zorgaanbieder een raamovereenkomst. Dat betekent dat er geen bedrag aan een contract is gekoppeld. Gecontracteerde partijen factureren op basis van de geleverde zorg.’ 

Het contract tussen Vitaal Zorg en de gemeente Amersfoort loopt tot 1 januari 2019. Maar is de aanwijzing van de inspectie nu geen reden om stappen te ondernemen? Om bijvoorbeeld de raamovereenkomst te verbreken? 'Ja, dat kan', meldt een woordvoerder. Maar zij benadrukt dat IGJ en de IGJ-rapporten zien op zorg die wordt verleend in het kader van de Wet langdurige zorg en de Zorgverzekeringswet. De gemeente heeft weer een aparte toezichthouder die controleert op uitvoering van de Wmo. Het is nu wachten op rapporten van deze toezichthouder.

Gevraagd om een reactie bevestigt bestuurder Ayfer Ertürk op maandag 3 september de kritische brief van IGJ. Ze zegt dat ze inmiddels alle cliënten die zorg ontvingen op basis van de Wet langdurige zorg en de Zorgverzekeringswet heeft overgedaan aan een andere zorgaanbieder. De zoektocht naar goed en gekwaificeerd personeel heeft haar uitgeput. Ze is ziek en moe.

Maar helemaal stoppen wil ze niet. Ze wil doorgaan met het aanbieden van dagbesteding. Vorige week heeft ze nog een delegatie van de gemeente Amersfoort op bezoek gehad. Die wilde de dagbestedingsruimte wel eens zien. 'Ik heb namen van begeleiders en kopieën van hun diploma's naar de gemeente moeten mailen. Als de gemeente akkoord gaat, kan ik ze aannemen en ze een contract bieden', zegt Ertürk. Het zou dan gaan om vier nieuwe mensen in de dagbesteding.

De gemeente laat in een reactie aan De Stadsbron weten dat ze nog niet concreter kan worden wat betreft de laatste stand van zaken van Vitaal Zorg: ' Dat heeft te maken met een zorgvuldig besluitvormings- en informatieproces. Wij verwachten hier op zeer korte termijn (wellicht deze week) meer informatie over te kunnen geven.'

 



bijsluiter

Siem Eikelenboom is zelfstandig onderzoeksjournalist. Hij is verbonden aan De Stadsbron en aan onderzoeksplatform Follow The Money

bronnen

Voor dit verhaal is gebruik gemaakt van rapporten van IGJ, jaarverslagen van AWBZ4 You en Stichting Vitaal Zorg en gegevens van de Kamer van Koophandel. Verder is er telefonisch en/of mailcontact geweest met IGJ, de gemeente Amersfoort en de bestuurder van Vitaal Zorg.

(maak u bekend met uw volledige naam)

opmerkingen

Steun de Stadsbron!

U steunt ons met een gift via IDeal al met een bedrag vanaf 2 euro per artikel.

Draag bij!