Een succesje voor de Stadsbron. Ons pleidooi voor een plaquette op het Kapelhuis ter herinnering aan de roemruchte galerie die daar gevestigd was, heeft gehoor gevonden bij de gemeente.
In mei vestigde uw Grimlacher de aandacht op het overlijden van de laatste van de drie dames van het Kapelhuis en op de totale afwezigheid van een verwijzing in de stad naar de nationaal vermaarde galerie die van 1960 tot 1992 in Amersfoort gevestigd was geweest. Verreweg de langste tijd zaten Hyke Koopmans, Margje Blitterwijk en Maria van Kesteren in het Kapelhuis, op de hoek van de Krankeledenstraat en het Onze Lieve Vrouwekerkhof.
Ik schreef dat de Voorthuizense beeldhouwer Gerard Overeem die de dames goed gekend heeft en die zwaar beïnvloed was door de fraaie keramiek, textiel en design die in het Kapelhuis te zien waren geweest, de gemeente had aangeboden om op eigen kosten een ‘bescheiden monument’ aan te brengen in het uit 1521 daterende huis. Hij dacht aan een blok brons met daarin gegraveerd een deel van de lovende tekst die Benno Premsela ooit over de galerie geschreven had. Overeem wilde de kosten daarvan zelf betalen.
Zijn verzoek, of eigenlijk aanbod, dateerde uit augustus 2018. Een jaar later, toen hij er maar steeds niet in slaagde contact te krijgen met de verantwoordelijke ambtenaar, trok hij hevig teleurgesteld zijn geste in. Om een paar dagen na de publicatie van onze Grimlach eindelijk een bericht te krijgen van de gemeente.’Beste Gerard, Met lood in mijn schoenen schrijf ik je dit bericht’, schreef de ambtenaar die diep door het stof ging en oprechte excuses aanbood.
De maquette komt er nu dus toch. Met medewerking van beeldhouwer Ton Mooy, siersmid Rein Tupker, vormgever Adri Colpaart en graveerder Theo Groenewoud. De supervisie is in handen van Gerard Overeem, maar deze betaalt het bronzen monument niet meer uit eigen zak. "Het bedrag dat ik hiervoor gereserveerd had, heb ik inmiddels uitgegeven aan een ander, dankbaarder doel,” liet hij indertijd weten. De gemeente heeft besloten de portemonnee te trekken voor het eerbetoon aan de drie dames.
Goed nieuws dus.
Voor een ander pleidooi van deze Stadsbron-scribent is helaas nog geen witte rook te zien. Ik heb er een aantal keren op gewezen dat Amersfoort weliswaar struikelstenen heeft liggen voor de huizen waaruit de joodse stadgenoten in de oorlog zijn weggevoerd, maar dat er in de stad nergens een publieke plek is waar je álle 339 omgekomen joden kunt herdenken. Bijvoorbeeld op 4 mei.
Een van de vorige burgemeesters van Amersfoort, Annie Brouwer, heeft ooit op een eerder verzoek om een joods monument op te richten, laten weten dat naar haar overtuiging de Stenen Man bij Kamp Amersfoort dé plek is waar álle omgekomen Amersfoorters dienen te worden herdacht. Ik ben het daar mee oneens. Naar mijn bescheiden mening worden tijdens de jaarlijkse Stille Tocht op 4 mei de slachtoffers van Kamp Amersfoort herdacht en de geallieerde militairen die gesneuveld zijn. En dus niet de joden die zo wreed uit onze stad zijn weggevoerd en vermoord.
De directeur van Kamp Amersfoort, Willemien Meershoek, is dat overigens met me eens. “Kamp Amersfoort ligt niet eens in Amersfoort, maar in Leusden,” liet ze me een keer weten toen we het erover hadden.
In een reactie op een van mijn stukken in De Stadsbron liet NS-directeur Roger van Boxtel weten dat de NS bereid is mee te denken over een joods monument in Amersfoort.
Burgemeester Bolsius denkt gelukkig anders over de kwestie dan zijn voorganger Brouwer. Hij is in overleg, zo verneem ik vanuit het stadhuis, met de joodse gemeenschap in Amersfoort. In september is er weer een gesprek.
Wordt dus vervolgd.