Ja hoor, de kogel is door de kerk: Amersfoort krijgt een joods monument.
Als een van de laatste steden in Nederland waarvan joodse inwoners in de oorlog zijn weggevoerd en vermoord, krijgt Amersfoort ergens in de stad een publieke herdenkingsplek.
Wie mijn stukkies op de Stadsbron regelmatig leest, zal het niet verbazen dat ik daar erg blij mee ben. Sinds ik er door oud-deken Frans Zwarts op geattendeerd ben dat een gedenkrol met daarop de namen van 333 omgekomen Amersfoortse joden ergens in een la lag te verstoffen, heb ik mijn pen – of eigentijdser: mijn toetsenbord – gebruikt om aan te dringen op een eigen herdenkingsplek in deze stad voor de joodse ingezetenen die alleen vanwege hun geloof of afkomst vermoord zijn.
Als eerste kwam de fraai gekalligrafeerde gedenkrol, een eerbetoon van de Amersfoortse Raad van Kerken aan de omgebrachte joden, boven water. Deze heeft inmiddels een plek in Archief Eemland en wordt op herdenkingsdagen in een speciale vitrine aan het publiek getoond.
De Raad van Kerken had indertijd al aangedrongen op een publieke herdenkingsplek, maar dat vond toenmalig burgemeester Annie Brouwer geen goed idee. Volgens haar diende het beeld van de Stenen Man op de schietbaan van Kamp Amersfoort als monument voor álle omgekomen Amersfoorters.
Gelukkig komt de huidige burgemeester van Amersfoort, Lucas Bolsius, daar nu op terug.
Van woordvoerder Judith Wildbret van de gemeente verneem ik dat er vorig jaar mede op initiatief van Bolsius een werkgroep ‘Herinnering Amersfoortse Joodse slachtoffers’ gevormd is en dat de elf leden van deze werkgroep zich gaan buigen over de vraag hoe er vorm kan worden gegeven aan een blijvende publieke herinnering aan de Amersfoortse Joodse slachtoffers van de Shoah. De vraag is dus niet meer of er een monument komt, maar waar dat komt en welke vorm het krijgt.
De werkgroep staat onder leiding van Sonja de Leeuw, voorzitter van de Joodse Gemeente Amersfoort.
Ik wens de werkgroep veel wijsheid toe en hoop dat er iets moois uit de hoge hoed komt, een ingetogen monument op een intieme plek waar wie dat wil op 4 mei om acht uur een paar minuten stil kan staan bij de leegte die in de stad is geslagen.
Ik hoop in ieder geval niet dat er gesteggel komt over namen en over aantallen. Waren het er 333 (Raad van Kerken), waren het er ruim 350 (stichting Herdenkingsstenen Amersfoort) of waren het 339 (historicus Jan H. Lodewijks)?
Het waren er veel te veel.