Meer dan vijftig jaar geleden zat beeldhouwer Gerard Overeem uit Voorthuizen tussen de middag vaak te schaften op het bankje voor het graf van Gerrit Achterberg op Rusthof. Hij werkte toen bij een Amersfoortse steenhouwer en moest iedere week zerken plaatsen op deze enorme begraafplaats.
Dan zat hij op dat bankje zijn boterhammetjes op te eten en las de tekst op de steen van Nederlands grootste dichter:
Van dood in dood gegaan, totdat hij stierf.
De namen afgelegd, die hij verwierf.
Behoudens deze steen, waarop geschreven:
de dichter van het vers, dat niet bedierf.
Achterberg is in 1962 overleden. Zijn vrouw Cathrien overleefde hem 27 jaar. Zij werd in 1989 in hetzelfde graf begraven en haar naam werd onder die van Gerrit gezet.
Een paar jaar geleden kocht Overeem, geboren in 1944, om het hoekje van het graf van Achterberg alvast een plekje voor zichzelf en voor zijn vrouw Marianne. Hij maakte zelf de steen, liet hun beider namen er (zonder jaartallen!) in beitelen en plaatste er een beeld van hemzelf op, van een man en een vrouw die elkaar in diepe liefde omarmen.
Foto Gerda Kalmann
Vorig jaar nam hij er een kijkje om te zien of alles er nog goed bijstond, en toen ontdekte hij dat het stenen bankje bij Achterbergs graf, gemaakt van Wallisch kwartsiet, helemaal kapot was, onherstelbaar kapot was. Hij bood de beheerder van Rusthof aan om, op eigen kosten, een nieuwe bank te maken en te laten plaatsen. Dat mocht.
Hij had op zijn erf in Voorthuizen nog een brok steen liggen dat hij lang geleden op de kop had getikt bij de sloop van een school in het Leusderkwartier in Amersfoort. Daarin beitelde hij de tekst die Achterbergs biograaf Wim Hazeu op zijn verzoek voor het zitgedeelte van de bank had uitgekozen.
Vorige week werd het gevaarte op zijn plek getakeld en in de grond bevestigd en afgelopen maandag 22 februari werd de bank officieel in gebruik genomen door Wim Hazeu, die voor die gelegenheid het gedicht Farao voorlas waaruit de door hem gekozen regels stammen:
Leg dan als laatste wat gij doet
Al mijn gedichten aan mijn voet
Foto Gerda Kalmann
Dankzij Gerard Overeem is Amersfoort hiermee een juweel van een monumentje rijker. Of eigenlijk Leusden, want Rusthof ligt op Leusdens grondgebied. Dat is wel zo toepasselijk, want Leusden was de plaats waar Gerrit Achterberg de laatste acht jaar van zijn leven samen met zijn vrouw Cathrien woonde. Er is in Leusden helemaal niets, heb ik al eerder in een Grimlach geconstateerd, dat aan deze grote dichter herinnert.
Op dezelfde maandag werd in de Amersfoortse binnenstad dankzij dezelfde Gerard Overeem een omissie hersteld. Op het Kapelhuis, gelegen op de hoek van de Krankeledenstraat en het Onze Lieve Vrouweplein, werd een plaquette aangebracht met daarop niet alleen de oude historie van het huis, maar ook de recente. Daarmee krijgt de ooit zo vermaarde galerie Het Kapelhuis van de dames Hyke Koopmans, Maria van Kesteren en Margje Blitterswijk het eerbetoon dat ze verdient.
Foto Arjeh Kalmann
De typografie van de plaquette werd verzorgd door Adrie Colpaart, het metaalwerk door Rein Tupker (kunstsmid te Soest) en het graveerwerk door Theo Groenewoud uit Achterveld. Collega-beeldhouwer Ton Mooy assisteerde Gerard bij het plaatsen van de koperen plaat.