7 reacties

Kunstuitleen trapt kunstenaars op de ziel met veilingverkoop

door Wijbrand Schaap
13 november 2019om 19:07u

Dit weekend ontdekte galeriehouder en oud-fractiemedewerker van D66 Henk Logman tot zijn schrik dat kunstwerken van de Amersfoortse Kunstuitleen te koop werden aangeboden op een Belgische veilingsite. Op zijn facebookpagina meldt hij: 'Het bijzondere aan het geheel is dat de nu nog in leven zijnde kunstenaars daarvan niet op de hoogte zijn gebracht. Ik had op z'n minst verwacht dat dat zou zijn gebeurd. Ik vind het getuigen van weinig respect voor de kunstenaars.'

De tip kwam van Bob Kovel, die niet alleen zelf kunstenaar is, maar die in de jaren negentig ook als voorzitter van de aankoopcommissie van de Kunstuitleen zelf een groot aantal werken voor Amersfoort heeft uitgekozen. Hij herkende op de veilingsite eigen werk, en werk van zeker vier andere Amersfoortse kunstenaars: "Ik heb het ook bij hen nagevraagd, en zij hebben ook nooit van de Kunstuitleen gehoord dat hun werk verkocht zou worden."

Bij kunstveiling.png

De Amersfoortse Bibliotheek, die de verzameling beheert, zou het volgens Logman zelfs nog bonter hebben gemaakt: 'Het bleek dat er zelfs een kunstwerk is verkocht dat volgens de betreffende kunstenaar vernietigd had moeten worden omdat het werk beschadigd was en hij schadeloos is gesteld.' In dit geval blijkt het te gaan om werk van de bekende Amersfoortse kunstenaar Ron Jagers. Die is op de hoogte: "Ik had twee werken bij de kunstuitleen in de uitleen. Dus niet gekocht door welke commissie dan ook. Beide werken zijn in de bieb dusdanig beschadigd geraakt door verkeerde opslag, dat zij als total loss beschouwd konden worden. Ik heb daar een vergoeding voor gekregen."

Klein bier

"Ik ging er van uit dat de werken vernietigd zouden worden. Klaarblijkelijk heeft men het anders aangepakt. Inderdaad buiten mijn medeweten zijn de werken op de site gezet en in beschadigde toestand aan de man/vrouw/mens gebracht."

Over de verkoop van de werken uit de Kunstuitleen is hij genuanceerd: "Ik vind de verkoop klein bier." Hij legt uit dat de nu ter veiling aangeboden werken behoren tot dat deel van de verzameling van de Kunstuitleen dat niet is toegerekend aan de gemeentelijke kunstcollectie: "Ik spreek nadrukkelijk over verzameling, want in Amersfoort wil men niet aan een collectie van kunst, en zeker niet van Amersfoortse kunstenaars. Aan een verzameling worden geen eisen gesteld ten aanzien van beheer." Dat geldt wel voor een collectie, vertelt hij: "Zodra je iets al een collectie benoemt, dan komen vragen als museaal beheer - klimaatkamers enzovoorts - naar boven. De verzameling kan gewoon in een kelder bewaard worden. Het gaat dus om status met het daarbij behorende kostenplaatje."

Kop koffie

Naar aanleiding van de berichten reageert Erno de Groot, directeur van de Gemeentebibliotheek: "Ik heb via Facebook moeten vernemen wat er speelde. Het was handiger geweest als ze eerst contact met mij hadden opgenomen, dan hadden we het bij een kop koffie kunnen uitpraten.' Volgens de directeur vloeit de veiling voort uit het besluit, begin 2019, om de Kunstuitleen per 1 januari 2020 op te heffen. "Vanaf dat moment is alles helder gecommuniceerd. De kunstwerken zijn natuurlijk altijd al te koop geweest, dus hadden we voor de verkoop geen toestemming nodig."

Volgens Bob Kovel is de communicatie helemaal niet helder geweest: "Ik heb begin dit jaar de werken die ik in consignatie (bruikleen) had gegeven, teruggekregen, maar toen hebben ze me niet verteld dat ze de rest zouden verkopen. Nu vind ik ze op zo'n goedkope Belgische veilingsite, nog net niet op Marktplaats!"

Dat het om een Belgische veilingsite gaat waarop de Amersfoortse werken nu te koop staan, komt door iets anders, vertelt De Groot: "We wilden de werken niet in een soort opheffingsuitverkoop aanbieden, omdat dat niet respectvol was. Daarom hebben we contact gezocht met de zeer gerespecteerde Nederlandse site Kunstveiling.nl. Zij krijgen een jaar de tijd om de werken te verkopen. Dat ze ook een Belgisch adres onder hun beheer hebben wist ik niet, maar het lijkt me logisch dat zij de werken op zoveel mogelijk plekken aanbieden.'

Onhaalbaar

Overigens benadrukt De Groot dat er wel is overwogen om de betrokken, nog levende kunstenaars van de voorgenomen veiling op de hoogte te stellen, maar bleek dat onhaalbaar: "Het gaat om zeshonderd werken, en we hebben lang niet van alle makers de adressen of telefoonnummers. Dus we hadden nooit iedereen kunnen bereiken en het achterhalen van die gegevens had ons te veel tijd gekost."

Dat vindt Kovel onzin: "Ze hebben de e-mailadressen van al die kunstenaars, dus een mailtje was genoeg geweest!"

Of de kunstenaars in de gelegenheid hadden moeten gesteld om hun eigen werk terug te kopen, vindt de bibliotheekdirecteur niet ter zake doen: "De werken zijn altijd al te koop geweest, dus ze hadden hun werk zelf allang terug kunnen kopen." Volgens Kovel zou dat aanbod moeten zijn gedaan voordat ze ter veiling werden aangeboden. "Onze kunstwerken hebben jarenlang geld opgeleverd voor de gemeente, dus dan is het niet meer dan logisch dat je ze aanbiedt aan de kunstenaars voor een veel lagere prijs."

Over de verkoop van de beschadigde werken van Ron Jagers stelt Erno de Groot dat dat inderdaad niet de bedoeling is. Hij belooft uit te zoeken wat er mis is gegaan.

bijsluiter

Wijbrand Schaap is cultuurjournalist. Hij is oprichter en beheerder van cultuurpersbureau.nl 

(maak u bekend met uw volledige naam)

opmerkingen

Steun de Stadsbron!

U steunt ons met een gift via IDeal al met een bedrag vanaf 2 euro per artikel.

Draag bij!