Op het honderden meters lange provisorisch verharde pad door de drassige weilanden waant de fietser zich in een Vlaamse wielerklassieker. Eerst moet hij vrezen voor een lekke band op een stuk macadam, vervolgens dottert hij over gladde keien en uiteindelijk bereikt hij over redelijk gerangschikte betonplaten de boerderij en opstallen van de familie Van Gulik. Hij wordt op het Hotdogplein verwelkomd door drie vriendelijke honden, een vierde exemplaar ligt loerend aan de ketting.
Hotdogplein? ,,Die naam is een grapje,’’ zegt een tanige man met een sympathieke oogopslag als hij de deur van de keuken opent en het onverwachte bezoek meteen uitnodigt om binnen te treden. Nog voordat wij aan tafel zitten, verklaart hij dat ze een aanbod om een wandelroute over zijn erf oostwaarts door te trekken in de richting van Vathorst resoluut hebben afgeslagen.
,,Ik moet al dat volk niet in de buurt.’’ Dat klinkt onvriendelijker dan hij het bedoelt. Zijn voorzichtigheid heeft alles te maken met de ontwikkelingen rond het melkveebedrijf net over de rand van het buurtschap Zevenhuizen. Maas van Gulik nam de boel (kippen, wat varkens en zestien melkkoeien) midden jaren 70 over van zijn vader, een jaar nadat Hoogland als zelfstandige gemeente ter ziele werd gedragen en Zevenhuizen bij Bunschoten werd gevoegd.
,,Ik ben in 1953 op deze plek geboren, dat was toen dus nog Hoogland. Ik ging in Bunschoten naar school en naar de kerk.’’
In die tijd stond de boerderij nog vrank en vrij in de maagdelijke polder, van expansiedrift bij Bunschoten in het noorden en Amersfoort in het zuiden was nog lang geen sprake. Maas van Gulik trad nadat hij eerst een paar jaar vrachtwagenchauffeur was geweest in de voetsporen van zijn vader en zag zich gaandeweg genoodzaakt het melkveebedrijf uit te breiden. De oude boerderij werd omgebouwd tot koeienstal, er kwamen enkele schuren bij en er moest natuurlijk een nieuw onderkomen voor Maas, zijn vrouw Eef en zoon Marcel worden gebouwd. Onlangs nam Marcel de hele bliksemse boel over, zijn pa helpt hem, zijn echtgenote heeft een paardenpension en dan wordt er nog wat verdiend met een caravanstalling. O ja, Eef verzorgt sinds jaar en dag allerlei creatieve cursussen. Ze wonen met z’n viertjes onder één dak.
Maas van Gulik: ,,Met tachtig melkkoeien en veertig stuks jongvee red je het niet. Iedere boer hier in de omtrek moet er iets bij doen om het hoofd boven water te houden.’’
Dan volgt een glasheldere uiteenzetting over de stikstofdiscussie, het al lang zwalkende beleid van opeenvolgende bewindslieden van landbouw en veeteelt, Europa, de melkprijzen, kartelvorming, mestoverschotten en de voordelen van vers gras boven mais als voer voor de koeien (gras is gratis en bevat veel eiwitten, mais kost geld…). Maas van Gulik is bepaald niet het type dat op een tractor het Binnenhof bestormt, maar zou de perfecte gesprekspartner kunnen zijn van parlementariërs die nu wel eens echt willen weten en doorgronden hoe de agrarische sector in elkaar steekt.
Maas is zeker niet te beroerd om af en toe schoolklassen te ontvangen, rond te leiden en bij te praten, maar ongenode gasten op zijn erf, nee, daar zit hij niet op te wachten en daarom komt dat wandelpad er niet. ,,Daarmee zou ik het inbrekers alleen maar gemakkelijk maken, die hebben dan opeens een snelle vluchtroute tot hun beschikking.’’
Een nummer, meer niet
De locatie daar in de Eempolder is niet zo idyllisch als in Maas’ jeugd. Bunschoten heeft de laatste decennia niet stilgezeten. De woningbouw rukte op tot aan de Nijkerkerweg, op een paar honderd meter afstand, en het bedrijventerrein (Haarbrug Noord) rukte zelfs op tot aan de erfgrens van de Van Guliks (bekijk de foto’s van Rob maar eens om een indruk te krijgen).
Maas van Gulik is er de man niet naar om op luide toon een klaagzang aan te heffen. Hij heeft zich er inmiddels bij neergelegd dat de burger, in zijn geval de boer, niets heeft in te brengen bij de overheid. ,,Je bent een nummer, meer niet.’’ Hij gelooft nog wel in de goede bedoelingen van ‘zijn’ burgemeester Melis van de Groep (,,hij vecht tenminste voor de belangen van zijn gemeente"), maar voor de provincie heeft hij geen goed woord over.
,,Dit gebied, tussen Bunschoten en Amersfoort, zou een groene zone blijven. Nou, die zone wordt alsmaar kleiner. Wij gaan het niet meer meemaken, maar ik weet zeker dat alles in de toekomst wordt volgebouwd. Amersfoort en Bunschoten zitten straks aan elkaar vast. En waar blijft al het groen? Waar blijft de boer? Wie zorgt voor het eten? Het lijkt erop alsof niemand van de beleidsmakers het grotere plaatje ziet, ze doen maar wat, zeggen de ene dag zus en roepen de andere dag zo en intussen weten de boeren én burgers niet waar ze aan toe zijn.’’
Voorlopig boert zoon Marcel, bijgestaan door Maas, door zo lang het kan. Wat Maas acuut dwarszit en stoort, om niet te zeggen frustreert, is het omgevingslawaai, veroorzaakt door de buren: het transportbedrijf annex verhuurder van kranen en containers annex puinruimer A.J. Huijgen & Zn. ,,Het is elke dag raak. Zo persen ze ook het afval van Polynorm hier achter ons. En als het tegen de avond loopt, strijken er duizenden kauwtjes neer. Weet je wat de allergrootste herrie veroorzaakt? Vuurwerk.’’
Vuurwerk? Toch zeker alleen met oud en nieuw…
,,Nee, elke week vinden ze het nodig om op Haarbrug, waar alleen maar bedrijfspanden staan en amper toezicht is, vuurwerk te testen. Geen kinderachtig spul, nee, van die bommen! Dat gaat door merg en been.’’
Terug over het pad door het vlakke land waar de wind over de grazende koeien en iets verderop de rijpe mais strijkt, de mais die hoognodig moet worden gehakseld. Om als winterkost voor de koeien te dienen.
Robin Bruinsma (rechts) in gesprek met Maas van Gulik.