4 reacties

Politiek belicht 20 De echte onderhandelingen gaan beginnen

door Peter de Langen
7 april 2022om 21:47u

De kogel is door de kerk, er gaat onderhandeld worden tussen 5 partijen, D66, GroenLinks, CDA, Amersfoort2014 en Partij voor de Dieren. In het eindverslag van Kiki Hagen is te lezen welke onderwerpen nu besproken gaan worden.

Volgens de informateur komt een aantal onderwerpen in aanmerking voor verdere besprekingen. Zij noemt deze onderwerpen in willekeurige volgorde. Voor deze rubriek is het wel een aardig idee om de komende weken aandacht te geven aan de genoemde onderwerpen. Uit de brief van de informateur:

Mobiliteit: de plek voor voetgangers, fietsers en de auto in de stad, parkeernormen, de benadering van de westelijke ontsluiting en financiële consequenties, de aanpak van de stadsring.
Wonen: de invulling van woningbouw, hoogbouw, verkoop van sociale huurwoningen.
Duurzaamheid: realiseren van duurzame energie ten behoeve van de energietransitie, energiearmoede tegengaan, helder en transparant proces, inwonersparticipatie, warmtenetten en in hetzelfde licht ook de biomassacentrales.
Jeugdzorg: de landelijke problematiek rondom de jeugdzorg speelt ook in Amersfoort, beleid gericht op preventie, inkoop van de zorg en de toegang.
Stadhuis: niet zozeer het besluit herzien, wel lering trekken uit hoe het besluit tot stand is gekomen.
Lobby en intergemeentelijke samenwerking: deze bestuursperiode inzetten op en verder uitbouwen van de bestuurlijke verhoudingen met de stad Utrecht, regio, omliggende gemeenten en de Provincie Utrecht en de lobby in Den Haag.
Bestuurscultuur: de nieuwe coalitie dient leiding te nemen in de uitgangspunten: van het stadsbestuur, de cultuur in de organisatie, inwonersparticipatie en de raad.

Westelijke ontsluiting

Aangezien mobiliteit als eerste willekeurig onderwerp is genoemd, ga ik daar maar mee beginnen. De westelijke ontsluiting is dus inderdaad één van de onderwerpen die op tafel liggen. Wat zou helpen, is als er op zeer korte termijn een onafhankelijk onderzoek wordt gedaan naar wat de effecten zijn van stoppen, van doorgaan én wat de effecten van deze opties zijn voor alleen fiets en voetgangers.

Het is geen kwestie van nut en noodzaak meer, niemand kan met droge ogen volhouden dat deze weg nodig is voor de doorstroming van het autoverkeer. Zeker niet als partijen juist meer voor de fiets en voetganger willen bereiken. De veiligheid kan niet het probleem zijn, als zelfs ProRail zegt dat deze overgang niet in de lijstjes van snel te sluiten overgangen voorkomt én daar ook geen geld voor over heeft.
Wat overblijft is het nieuwe punt, dat deze weg nodig zou zijn voor de inrichting van de autoluwe Stadsring en de nieuwbouw rond de Eem en Spoor. Tot nu toe zijn dat alleen maar niet voldoende onderbouwde aannames.
Er is wel een aantal andere, nieuwe elementen die een rol kunnen spelen.

Het Rijk geeft geen geld

In de brief van 22 maart 2022 geeft de staatssecretaris van infrastructuur en waterstaat, Vivianne Heijnen, aan dat zij geen extra geld beschikbaar stelt. Wel is zij bereid de reeds eerder aangeboden vijf miljoen euro ter beschikking te stellen, mits provincie en gemeente elk ook vijf miljoen aan het project bijdragen. Dat aanbod geldt tot 1 september. Zij vindt duidelijk dat de regio zelf moet bijdragen. 'Tegelijkertijd blijf ik ook vinden dat de regionale partijen haar verantwoordelijkheid voor de realisatie van dit Amersfoortse project moeten dragen. Uw brief geeft geen nieuw argumenten om deze voorwaarde aan te passen en mijn bijdrage verder te verhogen'.  De lobby voor meer geld heeft geen succes gehad. De bijdrage van vijf miljoen gaat het niet worden, want noch provincie noch een meerderheid van de raad heeft behoefte hier geld in te steken.

Nog een opmerkelijke passage in haar brief: 'In uw brief verwijst u onder andere naar het Landelijk Verbeterprogramma Overwegen (LVO). Hier worden overwegen met de grootste risico’s aangepakt. De overweg in het project Westelijke Ontsluiting is niet opgenomen in het programma. Het voor het LVO beschikbare budget is daarnaast nagenoeg geheel toebedeeld aan andere overwegen. Verschuiving van middelen naar het project Westelijke Ontsluiting zou ten koste gaan van de aanpak van deze projecten'.  De staatssecretaris bevestigt dus dat deze overgang niet in het prioriteitenlijstje staat om aan te pakken.

De gemeente heeft zich beroepen op een Europese verordening die landen zou verplichten overwegen af te sluiten voor verkeer. De staatssecretaris geeft aan dat die verplichting niet bestaat en zegt ook niet te verwachten dat Europa in de nabije toekomst een dergelijke verplichting gaat opleggen. Kortom, nieuwe informatie die de gemeente heeft aangedragen, overtuigt de staatssecretaris niet. En andere argumenten zijn gewoon onjuist. Wel geeft ze aan dat ze het project naar Europa heeft doorgeleid. Duidelijk is dat van het Rijk geen extra geld is te verwachten.

Subsidieaanvraag Europa met vraagtekens omgeven

De belangengroeperingen Groen in Amersfoort (GiA) en de Samenwerkende Groeperingen Leefbaar Amersfoort (SGLA) hebben op 24 maart een brief aan de gemeenteraad gestuurd. Zij maken daarin melding van een brief die zij hebben gezonden aan de Europese commissie die de CEF-subsidies beoordeelt. De belangengroeperingen hebben gevraagd de aanvraag af te wijzen, omdat deze niet voldoet aan doelstellingen en de subsidiecriteria.

afb 1 bij pol belicht 20.jpg

Foto: Website Stichting Groen in Amersfoort

Zij betogen onder meer dat het verwijderen van de overweg in Amersfoort-west (BWlaan) niet nodig is voor het internationale reizigersvervoer, omdat op het traject Utrecht-Amersfoort geen internationale reizigerstreinen rijden, of gaan rijden. De internationale trein Amsterdam-Amersfoort-Berlijn passeert Amersfoort-oost en niet de overweg BWlaan. Dat geldt idem dito voor het internationale goederenvervoer, omdat de toekomstige goederentreinen niet via Utrecht-Amersfoort zullen rijden. De zogenaamde nieuwe North Sea-Baltic Corridor voor goederentreinen van Rotterdam/Amsterdam, gaat via Weesp naar Amersfoort en verder richting Oldenzaal/Duitse grens, en niet via Utrecht naar Amersfoort en dus niet via de betreffende overweg.

Interessant is, dat deze commissie eerder heeft geantwoord aan GiA en SGLA dat de aanvraag past in de categorie van vooraf geïdentificeerde projecten vermeld in de verordening (EU) nr. 1316/2013, verwijzend naar de tekst: 'Studies en opwaardering van verschillende secties (Amsterdam - Utrecht - Arnhem; Hannover - Berlijn). Het voorstel betreft studies voor het wegwerken van knelpunten op het traject Utrecht-Amersfoort, dat onderdeel uitmaakt van het bredere traject Amsterdam - Utrecht - Arnhem op de Noordzee-Oostzee-corridor'. Dat is geografisch onjuist. Het traject Utrecht-Amersfoort maakt géén deel uit van het aangewezen traject Amsterdam-Utrecht-Arnhem.

Kortom, het zou zo maar kunnen dat de eerder toegekende kleinere subsidie is verstrekt op onjuiste gronden én dat hetzelfde geldt voor de lopende aanvraag.

Warmtecollectoren

De aanbesteding voor de westelijke ontsluiting is mislukt, dat is bekend. Officieel wordt in het gemeentelijk jargon gezegd dat aanbesteding on hold is gezet. Opmerkelijk is dat aanbesteding voor de warmtecollectoren, die onder de weg zouden worden aangelegd, wel is beëindigd. Bij de stukken op Tendernet staat onder de marktconsultatie dat deze aanbesteding vroegtijdig is beëindigd door de aanbestedende dienst. Op 29 maart 2021 is nog een verslag gemaakt van de marktconsultatie. Uit dit verslag blijkt dat er nog veel haken en ogen zitten aan het systeem. Reden genoeg blijkbaar om deze aanbesteding vroegtijdig te beëindigen. Officieel is er geen reden vermeld. Een en ander is terug te vinden op https://www.tenderned.nl/aankondigingen/overzicht/239174/details)

Ik heb overigens niet kunnen terugvinden of de raad hierover is geïnformeerd.

Kabels en leidingen

In de scenario’s die door de projectleiding zijn gemaakt na de mislukte aanbesteding, wordt aangegeven dat stoppen van het project ongeveer acht miljoen zou kosten. De afronding van het project wordt op ongeveer een miljoen euro geschat; waarom dat zoveel is, wordt niet vermeld.
De belangrijkste kostenpost in deze variant zouden de meerkosten van de nutsbedrijven zijn. Als gevolg van dit scenario hadden de verleggingen niet uitgevoerd hoeven worden. Op basis van de verleggingsplannen en de verleggingsregeling worden de kosten die de nutsbedrijven eventueel bij de gemeente in rekening kunnen brengen, geschat op grofweg zeven miljoen euro.

Schadeclaims vallen in principe niet onder de subsidieregeling van de Provincie, dus deze kosten zullen naar verwachting uit eigen middelen van de gemeente Amersfoort moeten worden betaald, aldus de projectleiding.

De gemeente heeft tot nu toe niet nader onderbouwd hoe dit precies zit en hoe hoog dat werkelijk bedrag is. Er wordt gezegd dat het naar verwachting uit eigen middelen van de gemeente Amersfoort moet worden betaald. Het is niet duidelijk of hierover al overleg is geweest met de provincie. Het lijkt gewenst om eens goed, onafhankelijk, te laten uitzoeken hoe het precies zit.

Stijging bouwkosten

De coronacrisis zorgde al voor kostenstijgingen in de bouw en de wegenaanleg. Door de oorlog in Oekraïne zal dat mede door bijvoorbeeld de hogere energielasten voor nog meer stijging zorgen. In de NRC van 4 april werd gemeld dat de sterke kostenstijgingen zorgen voor grote problemen in de grond-, weg- en waterbouw (GWW), waar veel met zware machines en grote hoeveelheden grondstoffen als zand, grond en granulaat wordt gewerkt.
De vraag is of je dan moet willen investeren in dit relatief kleine stukje weg of dat je geld wilt investeren in bijvoorbeeld woningbouw. Voor de geïnteresseerden, de link naar het artikel:
https://www.nrc.nl/nieuws/2022/04/04/bouw-infrastructuur-kan-stilvallen-door-hoge-energieprijzen-a4107394

Stop or continue, that’s the question

De westelijke ontsluiting is nu opnieuw onderwerp van de coalitieonderhandelingen, zoals dat al drie keer eerder het geval was. Het grote verschil is dat nu de VVD niet meer aan tafel zit. Dat schept ruimte voor een zakelijke afweging. Aangezien mijn eerdere, geheel vrijblijvende advies om te kijken naar een vijfpartijen coalitie met een ruimere meerderheid, nu is gehonoreerd, wil ik opnieuw zo'n advies geven.

Begin met het melden aan ProRail dat de datum van 30 april door de onderhandelende partijen als niet ter zake doende wordt gezien.

Kijk vervolgens voor de korte termijn, bij voorkeur tijdens de onderhandelingen, naar de effecten van doorgaan of stoppen. Laat dat onderzoeken door een onafhankelijk bureau. Indien mogelijk kan dan al een beluit genomen worden.

Spreek voor de iets langere termijn in het collegeprogramma af om een mobiliteitsplan op te stellen voor de hele stad. Neem daarin op hoeveel ruimte je wilt geven aan fiets, voetganger en auto. In dat mobiliteitsplan kun je dan ook laten kijken naar de mogelijkheid van de autoluwe Stadsring.

Ik wil er wel voor pleiten om dit laten doen door een ander bureau dan RHDHV. Dit bureau is de hofleverancier van Amersfoort, maar de gebruikte verkeersmodellen leveren steeds veel discussie op. Een nieuwe onafhankelijke blik is zeer gewenst.

bijsluiter

Peter de Langen was twaalf jaar raadslid in Amersfoort voor D66 en achttien jaar voorzitter van de SGLA, een koepelorganisatie van Amersfoortse bewonersorganisaties. Hij is geen lid meer van een politieke partij.

(maak u bekend met uw volledige naam)

opmerkingen

Steun de Stadsbron!

U steunt ons met een gift via IDeal al met een bedrag vanaf 2 euro per artikel.

Draag bij!