Een besloten vergadering over grootschalige woningbouw in Amersfoort. Dat roept natuurlijk veel vragen op en zorgt voor onrust. Wat is er plotseling aan de hand? Komt er een nieuwe grootschalige woningbouwlocatie bij, die nog niet bekend is? Het is allemaal erg vreemd, juist omdat gedeputeerde staten (GS) van de provincie Utrecht wel heel openbaar met de input voor de onderhandelingen met de minister omgaan.
Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT)
Het kabinet wil afspraken gaan maken met de regio’s en provincies over woningbouwlocaties en heeft daarvoor geld beschikbaar. Over de verdeling van dat geld moeten afspraken worden vastgelegd en dat gebeurt in het zogenaamde Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT). Vanuit het kabinet zijn daar de minister van Binnenlandse Zaken, de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat bij betrokken.
De provinciale staten van Utrecht kregen op 28 september een openbare presentatie over de inzet voor het overleg met het kabinet over het MIRT. Op 18 oktober kwam daar nog een openbare informatiebrief overheen. Niets geheimzinnigs en ook duidelijkheid over de inzet met betrekking tot Amersfoort.
Inzet volgens de provincie Utrecht
De brief van de provincie maakt duidelijk dat het om grote bedragen gaat. In het zogenaamde bestuurlijk overleg (BO) gaat het over de verdeling van zes miljard euro in totaal voor de ontsluiting van de meest urgente en omvangrijke woningbouwlocaties in Nederland. Het Rijk heeft hiervoor een aantal gebieden aangewezen, de zogeheten NOVEX grootschalige woningbouwlocaties, waaronder Groot Merwede in Utrecht/Nieuwegein en Spoorzone en A1-zone in Amersfoort. Ook zullen afspraken gemaakt worden over de resterende 300 miljoen euro voor versnelling van woningbouwprojecten.
Voor Amersfoort zijn dat dus al bekende locaties met in totaal zo’n 14.000 woningen. Die locaties zijn de Wagenwerkplaats, de kop van Isselt, de Nieuwe Stad en de Hoef (en toegevoegd als zoekgebied Midden-Isselt) als de Spoorwegzone. Vathorst Bovenduist staat nu bekend als de A1-zone.
Bron: Gemeente Amersfoort
Dit zijn locaties waarvoor in de gemeenteraad al voorbereidende besluitvorming is geweest. Niets geheims dus. De provincie maakt exact duidelijk wat de inzet is voor Amersfoort: 'Voor de Spoorzone en A1-zone in Amersfoort zetten we in op het maken van afspraken over een integraal maatregelenpakket van 343 miljoen euro tot 2040. In de eerste fase, tot 2030, is een pakket aan infrastructurele ingrepen nodig van 202 miljoen euro waarvan de gemeente 33 miljoen euro aan financiering levert. Hiermee wordt de bouw van 8.500 woningen mogelijk gemaakt. Met een nog af te spreken investeringspakket voor na 2030 kunnen nog eens 5.500 woningen gerealiseerd worden binnen het grootschalig woningbouwgebied. Daarnaast zetten we in op andere noodzakelijke randvoorwaardelijke investeringen. Deze zijn nodig om zoveel mogelijk betaalbare woningen te kunnen realiseren, en evenwichtige groei te realiseren met voldoende ruimte voor groen, voorzieningen, energiehuishouding, werklocaties en het opvangen van de gevolgen van klimaatverandering'.
Een groot pakket van maatregelen dus. Bij de infrastructurele maatregelen moet waarschijnlijk gedacht worden aan de aansluiting van Vathorst Bovenduist op de A1. Ook wordt gekeken naar Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV), de rotonde De Nieuwe Poort en fietsenstalling bij het station. Mogelijk kan de autoluwe Stadsring nog meegenomen worden in deze plannen. De inzet van het huidige college op voorrang voor fiets, openbaar vervoer en voetganger zal zeker aan de orde komen.
Geheimzinnigheid in Amersfoort
Met al die openbare informatie vanuit de provincie is het extra vreemd dat er nu in Amersfoort een besloten vergadering wordt gehouden. Een vergadering waar nota bene zelfs geheimhouding in het kader van de Wet Open Overheid (WOO) wordt opgelegd. De door het college voorgestelde geheimhouding vindt plaats op grond van het belang genoemd in artikel 5.1, tweede lid, onder b. (economische of financiële belangen) en i. (het goed functioneren van de Staat, andere publiekrechtelijke lichamen of bestuursorganen) van de Wet Open Overheid (WOO), zo staat te lezen bij het agendapunt. Het is overigens zeer de vraag of dat laatste artikel de lading wel dekt. Hoe kan het functioneren van de staat (of gemeente) in gevaar komen bij een openbare vergadering over een bestuurlijk overleg, zeker als er al heel veel openbaar is.
Het wordt nog vreemder als je weet dat het vorige college op 24 juni jl. (dus net voordat het nieuwe college zou aantreden) óók een brief naar de gemeenteraad stuurde, over het komende overleg met de delegatie van het kabinet. En daarin werd exact aangegeven over welke grootschalige woningbouwlocaties gesproken zou gaan worden:
'Het grootschalig woningbouwgebied dat we met het Rijk hebben afgebakend bestaat uit grootschalige locaties in de spoorzone en A1-zone. Onderdeel van de spoorzone zijn de grootschalige locaties Langs Eem & Spoor (4.000-5.000 woningen), Hoefkwartier (3.000-4.000 woningen) en zoekgebied Midden-Isselt (2.000 woningen). De A1-zone valt samen met de begrenzing van de grootschalige locatie Vathorst-Bovenduist (3.000 woningen)'.
Over het gebied Midden-Isselt zijn nog geen concrete besluiten genomen, maar het is wel een logisch gebied om aan te vullen op de huidige plannen. Er zit dus geen licht tussen de openbare brief van GS van 18 oktober en de raadsinformatiebrief van 24 juni. Kortom opnieuw geen enkele reden voor geheimzinnigheid.
Transparantie gewenst
Door plotseling een besloten vergadering uit te schrijven, inclusief geheimhouding op basis van de WOO, wekt het college de indruk dat er veel meer aan de hand is. Dat is voer voor wantrouwen en speculaties. Wordt er in één keer over nieuwe grootschalige woningbouwlocaties gesproken? Ik kan mij dat niet voorstellen. Zijn er plotseling plannen die tegengesteld zijn aan het coalitieakkoord? Ook dat kan ik mij niet voorstellen. Maar toch, waarom die geheimzinnigheid? Zeker als GS alles wel in openbaarheid delen. Op 11 november is het Bestuurlijk Overleg met de afvaardiging van het kabinet. Het College doet er goed aan om zo snel mogelijk daarna wél openheid van zaken te geven. Niemand is gebaat bij dit soort geheimzinnigheid.