2 reacties

Politieke Ruis: Parkeerruimte beperken in strijd tegen groeiend autobezit

door Jeroen de Valk
26 mei 2020om 23:14u

Het autogebruik in Amersfoort is buitensporig toegenomen in vergelijking met dat in andere middelgrote gemeenten. Dit blijkt uit een onderzoek van De Stadsbron (‘Ongekende groei autobezit in Amersfoort’). Mede dankzij de komst van Vathorst is Amersfoort een forensenstad geworden. Zo’n 50.000 Amersfoorters werken elders en zo’n 60.000 mensen die elders wonen, werken in Amersfoort. Driekwart van al deze forensen neemt de auto.

Maar daarmee zijn we er nog niet. Het forensenverkeer is maar goed voor een vijfde van het aantal autokilometers van de Amersfoorter. Die worden vooral verreden in de vrije tijd: visite, sport, winkelen, de horeca en meer. Onderzoeker en Stadsbron-medewerker Stan Iking wijst op het drukke bestaan van iemand met werk, gezin en activiteiten in de vrije uren. Het openbaar vervoer wordt in veel gevallen niet als een praktisch alternatief gezien.

Wat gaan we daaraan doen? Het verlagen van de parkeernorm - de toegewezen parkeerruimte per huishouden - ziet Iking als ‘dweilen met de kraan open’. Hij voorziet een waterbedeffect: wie zijn auto niet op de ene plek kwijt kan, zet die een eind verderop. Zo verplaatst de parkeeroverlast zich. Wél ziet de onderzoeker heil in hogere parkeertarieven en het toewijzen van woningen aan mensen met een economische binding met de gemeente.

De Stadsbron nam contact op met de lokale fracties, teneinde de standpunten van de gemeenteraad te peilen.

PvdA en ChristenUnie vinden het verlagen van de parkeernorm wel degelijk een optie. Volgens de PvdA zou de norm al te hoog zijn in wijken die nu in Vathorst worden gebouwd. Rob Molenkamp (Lijst Molenkamp) wil die norm ook verlagen. Te vaak zouden naast privéauto’s ook tweede auto’s voor de deur staan, vaak leaseauto’s die sommige werkgevers vlot verstrekken. Molenkamp vindt één parkeerplek per woning genoeg. ,,De overige auto’s moeten worden geparkeerd op een industrieterrein. Op Isselt is bijvoorbeeld nog plek zat.’’

Gerrit van Nieuwenhuizen (VVD) stelt voor om een ruimere parkeernorm te hanteren in de buurt van ‘ov-knooppunten’. Zo wordt gebruik van het openbaar vervoer gestimuleerd. Wie ervoor kiest wat afgelegen te wonen, betaalt meer.

De PvdA wijst op mogelijkheden op het gebied van ruimtelijke ordening. Rob Smulders (PvdA): ,,Winkels zouden vlakbij woonwijken moeten zijn gevestigd, zodat je op de fiets kunt stappen. Niet in de periferie. Een zaak als Ikea, daar moet je wel met de auto heen. Maar de sportzaak Decathlon hoeft echt niet aan de rand van de stad te komen. Gelukkig heeft de provincie de komst van een Decathlon daar al tegengehouden.’’

Ook bij het vormgeven van woonwijken kan het autogebruik worden ontmoedigd. Smulders ,,Dat gebeurt in de Hoef-West, een bedrijventerrein waar woningen komen. Voor de auto’s is één grote parkeerlocatie gepland. Rond de woningen krijg je dan een groene, rustige omgeving. Zo geef je het signaal: misschien heb je die auto niet nodig als je gaat sporten of winkelen.’’

plein tussen hoogbouw met groenvoorziening en bestrating.

Onderschrift: Een artist impression van De Hoef-West als groene woonwijk, met voor alle auto's één grote parkeerlocatie. Foto gemeente Amersfoort

Tweedeling

In verband met de ruimtelijke ordening wijst Rob Molenkamp op de plannen voor het stationsgebied. ,,Tot mijn verbazing wordt het fietspad kleiner en staat de auto er centraal! Veel steden zetten nu in op meer fietsen. Het wordt tijd dat Amersfoort dat ook gaat doen.’’

Iking oppert een verhoging van de parkeertarieven. Amersfoort2014 acht dit het overwegen waard. Maar daar denken de ChristenUnie en Marijke Jongerman (SP) anders over. Volgens Jongerman zou dit leiden tot ongelijkheid. ,,Zo wordt autobezit iets voor de hogere inkomens.’’ Lijst Sanders en ChristenUnie vrezen tevens dat een verhoging van de tarieven ten koste gaat van ‘kwetsbare ouderen’ die zich noodgedwongen met de auto verplaatsen.

Opmerkelijk: de VVD en de SP zijn het deze keer eens. Liberaal Van Nieuwenhuizen: ,,De discussie over prijsprikkels in de parkeertarieven levert geen gewenst resultaat op.’’ Verhoging zou namelijk in het voordeel uitpakken van ‘bezoekers en bewoners die het zich kunnen permitteren om te betalen’. ,,Die tweedeling is voor ons niet wenselijk.’’

Dirk-Joost van Hamersveld (D66) komt met een alternatief: een hoger tarief voor parkeervergunningen voor een tweede (en derde) auto. Een praktisch poldervoorstel dat autobezit kan verminderen terwijl de lagere inkomens ongemoeid blijven.

Iking stelt ook voor: het toewijzen van woningen aan mensen met een economische binding met de stad. Coalitiepartijen zeiden in de afgelopen jaren al herhaaldelijk dat ze ‘geen hek om Amersfoort’ willen neerzetten. De ChristenUnie laat weten dat er al maatregelen zijn genomen om een deel van de sociale en middenhuur beschikbaar te maken voor de eigen inwoners.

‘Rigoureuze maatregel’

Maar Iking vindt Menno Fousert (Amersfoort 2014) aan zijn zijde. Fousert signaleert een ‘sociaal-economische verschuiving richting het oosten’ waardoor mensen die in de Randstad werken, voor een meer betaalbare woning naar Amersfoort uitwijken. Het toewijzen van woningen aan mensen met een economisch binding vindt hij zo gek nog niet. Al erkent hij dat dit wel een ‘rigoureuze maatregel’ is die ‘de vrijheid van keuze van woonplek’ in de weg staat.

Noëlle Sanders (Lijst Sanders), zelf makelaar van beroep, maakt dat voorbehoud niet. Het toewijzen van woningen ‘is een goed idee, omdat je daarmee ook de Amersfoortse jongeren voorrang kan geven’. ,,Zij zien nu woningen aan zich voorbijgaan door de komst van Amsterdammers en Utrechters.’’ Dirk-Joost van Hamersveld (D66) wil dergelijke beperkingen niet invoeren, onder het motto ‘wij kiezen voor verleiden en niet voor verbieden’.

D66 pleit wel, evenals Amersfoort2014, voor meer zones waar niet harder dan dertig kilometer per uur mag worden gereden. Sterker nog: D66 zal met een oproep komen om de standaard-snelheid binnen de Amersfoortse bebouwde kom te verlagen tot dertig kilometer per uur. Straten waar je nog vijftig kilometer mag rijden, gaan dan behoren tot de uitzonderingen. Zo vermindert de tijdwinst voor de automobilist.

VVD, ChristenUnie en Hans van Wegen (BPA) wijzen nog eens op het belang van een autoluwe binnenstad. Daar moet zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van de parkeergarages. Verkeer moet daarheen worden geleid en parkeren op straat mag flink worden ontmoedigd.

Snelfietspaden

Dan nog wat individuele adviezen. Sanders pleit ook voor ‘snelfietspaden’ die locaties met de fiets vlot bereikbaar maken. De stad kent natuurlijk al enkele van dergelijke paden; neem het Jan van Riebeeckpad, dat de fietser zonder oponthoud leidt van de binnenstad tot vlakbij De Hoef. Ook stelt ze voor: gratis bussen buiten de spits.

Amersfoort2014 denkt dat de ‘deelauto’ - één auto, door meerdere huishoudens gebruikt - financieel aantrekkelijker mag worden gemaakt. Daar is het een en ander voor nodig, want menigeen zal daarvan afzien als de werkgever een voordelige leaseauto aanbiedt.

Gert Hunink (ChristenUnie) denkt aan promotie van woningruil: mensen die hier werken maar niet wonen, kunnen dan ruilen met mensen die hier wonen maar niet werken. Wat hem betreft valt ook heil te verwachten van het thuiswerken; dat resulteert nu, gedurende de coronacrisis, al tot minder verkeer op straat.

Als enige fractie brengt de BPA uit eigen beweging de westelijke rondweg ter sprake. Dat project zou slechts getuigen van ‘verkwist mobiliteitsgeld’. Gerrit van Nieuwenhuizen, verkeerswoordvoerder van de VVD, lijkt onaangenaam getroffen zodra de verslaggever daarover begint. Wat de liberaal betreft, komt die rondweg er sowieso. Geen haar op zijn hoofd die er ook maar over peinst om dat onderwerp nóg eens ter discussie te stellen.

bijsluiter

Jeroen de Valk is politiek analist bij De Stadsbron. Voor zijn bijdragen krijgen wij subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.

Een verzoek om een reactie op het onderzoek van Stan Iking werd verstuurd op 20 mei naar de fracties, gevolgd door een herinnering op 23 mei. Op dinsdagavond 26 mei hadden alle fracties gereageerd, met uitzondering van CDA, GroenLinks en DENK.

(maak u bekend met uw volledige naam)

opmerkingen

Steun de Stadsbron!

U steunt ons met een gift via IDeal al met een bedrag vanaf 2 euro per artikel.

Draag bij!