Van Wie Is Amersfoort

door Siem Eikelenboom
4 november 2020om 19:57u

De Stadsbron begint een nieuw, ambitieus project. De komende maanden gaan wij op zoek naar het antwoord op de vraag: Van Wie Is Amersfoort?

logo van wie is amersfoort

Een van de taken die wij onszelf hebben opgelegd is het controleren van de macht. Die macht is niet alleen de politiek. Onroerend goed is ook een machtsbron. Grond- en pandeigenaren hebben invloed op bouwplannen, op huurprijzen voor zowel winkels als woningen. Zij hebben een belangrijke vinger in de pap als het gaat om de leefbaarheid van de stad. Wij willen niet alleen de eigenaren in kaart brengen maar ook kijken naar hun motieven. Zijn er ook in Amersfoort snelle jongens actief die voortdurend met panden handelen alsof ze Monopoly spelen? Of gaat het om langdurige beleggingen? Zijn de eigenaren vooral grote institutionele beleggers of juist particulieren? En hoe groot is het bezit en de rol van de woningcorporaties nog?

luchtfoto de hof marktplein amersfootrt

Amersfoort is groeistad. Al jaren. De komende jaren moeten er circa 13.000 woningen bijkomen. Om dat te verwezenlijken gaan industrieterreinen op de schop en worden lege stukken grond volgebouwd. Dat betekent kansen voor projectontwikkelaars. Wie zijn die projectontwikkelaars en waar komen ze vandaan?
De afgelopen decennia hebben woningbouwverenigingen veel panden verkocht. De vraag is: aan wie? En hoe zijn de nieuwe eigenaren omgegaan met de huurprijzen?
Woningbouwverenigingen staan voor een grote opgave. De politiek vindt dat ze meer sociale huurwoningen moeten bouwen en minder moeten verkopen. Maar de bestaande huurwoningen moeten energie neutraal worden. Maar waar moeten ze dat van betalen?
Internationaal zien we steeds meer kapitaalkrachtige, multinationale ondernemingen die op grote schaal partijen huurwoningen opkopen. Zien we dit ook in Amersfoort? Zo ja, welke gevolgen heeft dit voor de huurprijs? Daarnaast zijn er particuliere beleggers en investeerders. Wie zijn zij en waar wonen zij zelf? Hoe financieren zij hun aangekochte panden? En om welke panden gaat het?
Dan is er de retailcrisis. Mensen kopen meer en meer hun spullen online. Dat betekent minder omzet voor de middenstand. Houden zij het hoofd boven water? Hebben zij hun winkelpanden in eigendom of huren ze? Zo ja, van wie?
En hoe zit het met de horeca? Zijn de uitbaters ook de eigenaren van hun kroeg of restaurant? Zo nee, wie zijn dat dan wel?
En hoe zit het met de zo vaak genoemde ondermijning: de onderwereld die via allerlei slinkse trucs grip krijgt op de bovenwereld? Heeft Amersfoort winkels, restaurants waar nooit een klant komt, maar die toch blijven bestaan? Wie zijn de eigenaren? Worden panden en lappen grond gebruikt om zwart geld wit te wassen?
De Stadsbron gaat proberen deze vragen te beantwoorden. Op de eerste plaats moet daarom duidelijk worden wie de grote vastgoedeigenaren in deze stad zijn. We hebben een top 125 gemaakt die wij in etappes zullen publiceren. Die top 125 zal worden gevolgd door een analyse en een reeks vervolgverhalen.

Het idee om de vastgoedeigenaren van de stad in kaart te brengen is afkomstig van het Duitse onderzoeksjournalistieke Correctiv. Met hulp van de inwoners en lokale media begon Correctiv de huizenmarkt van Hamburg in kaart te brengen. Inmiddels is dat in een aantal plaatsen gebeurd. De onderzoeken zijn hier te vinden.

In navolging van Correctiv zijn ook Het Parool (voor Amsterdam), De Volkskrant (landelijk) en Vers Beton (voor Rotterdam) aan het spitten gegaan.

Voor ons project Van Wie Is Amersfoort? zoeken wij met nadruk de hulp van onze lezers. Kent u een pand met een verhaal? Zijn er ontwikkelingen in de stad die wij absoluut niet mogen missen? Heeft u een (onderzoeks)tip? Wilt u een idee ‘pitchen’? We hebben voor dit project een speciaal mailadres gemaakt: vanwieisamersfoort@destadsbron.nl

Dit project kost geld. Veel geld. We zullen met name veel moeten graven in het Kadaster. Eigendom- en hypotheekaktes moeten opvragen. Ook bij de Kamer van Koophandel zullen we moeten aankloppen. We vragen de lezers ons financieel te steunen. Hoe meer geld, hoe meer wij kunnen onderzoeken.

Donaties zijn welkom via deze link.

Deze productie is tot stand gekomen met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.

Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten

bijsluiter

Siem Eikelenboom is freelance onderzoeksjournalist, werkzaam bij o.a. De Stadsbron en onderzoeksplatform Follow the Money. Hij is tevens part-time docent onderzoeksjournalistiek aan de Universiteit van Amsterdam en geeft trainingen en lezingen.

(maak u bekend met uw volledige naam)

opmerkingen

Steun de Stadsbron!

U steunt ons met een gift via IDeal al met een bedrag vanaf 2 euro per artikel.

Draag bij!